តើជំងឺរីកប៉ោងសរសៃឈាម គឺជាជំងឺអ្វី?
ជំងឺរីកប៉ោងសរសៃឈាម គឺជាជំងឺម្យ៉ាង ដែលកើតមានកូឡេស្តេរ៉ូល កកស្ទះក្នុងសរសៃឈាម បង្កឱ្យសរសៃឈាមឡើងរឹង និងរួមតូច។ ជាភាសាអង់គ្លេស វាមានឈ្មោះថា Arteriosclerosis ឬ Atherosclerotic Cardiovascular Disease។ ជំងឺរីកប៉ោងសរសៃឈាម ជាមូលហេតុទូទៅនៃជំងឺគាំងបេះដូង ជំងឺដាច់សរសៃឈាម និងជំងឺសរសៃឈាមផ្សេងៗ។ សូមស្វែងយល់បន្ថែម ក្នុងអត្ថបទខាងក្រោម។
មូលហេតុបង្ក៖
១. ជាតិកូឡេស្តេរ៉ូលខ្ពស់
២. សម្ពាធឈាមខ្ពស់
៣. ជំងឺរលាក
៤. បញ្ហាលើសទម្ងន់
៥. ជក់បារី
រោគសញ្ញា៖
១. គាំងបេះដូង (រោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរ)
២. ជំងឺដាច់សរសៃឈាម (រោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរ)
រោគសញ្ញាទាក់ទងនឹងសរសៃឈាមបេះដូង៖
១. ចង្វាក់បេះដូងលោតញាប់ (Arrhythmia)
២. ឈឺ ឬតានតឹងផ្នែកខាងលើ នៃរាងកាយ (Angina) រួមមាន ទ្រូង ដៃ ក ឬចង្កា
៣. ដង្ហើមខ្លី
រោគសញ្ញាទាក់ទងនឹងសរសៃឈាម ដែលនាំឈាមទៅខួរក្បាល៖
១. ស្ពឹកដៃជើង
២. ពិបាកធ្វើការនិយាយ ឬស្វែងយល់ពីអ្វីដែលអ្នកដទៃនិយាយ
៣. ធ្លាក់សាច់ដុំមុខ
៤. ខ្វិន
៥. ឈឺក្បាលធ្ងន់ធ្ងរ
៦. ភ្នែកមួយចំហៀង ឬទាំងគូមើលមិនបានល្អ
រោគសញ្ញាទាក់ទងនឹងសរសៃដៃ ជើង និងឆ្អឹងត្រគាក៖
១. ឈឺជើងក្នុងពេលដើរ
២. ស្ពឹក
កត្តាប្រឈម៖
១. ដុះក្បាលពោះ លើសជាតិខ្លាញ់
២. ទឹកនោមផ្អែម
៣. ទទួលទានជាតិអាល់កុលច្រើន
៤. សម្ពាធឈាមខ្ពស់
៥. ជាតិកូឡេស្តេសរ៉ូលខ្ពស់
៦. មិនញ៉ាំបន្លែផ្លែឈើ
៧. មិនហាត់ប្រាណទៀតទាត់
៨. ជក់បារី
៩. ស្ត្រេស
ផលវិបាក៖
១. ហើមសរសៃឈាម (Aneurysms)
២. ឈឺ ឬតានតឹងផ្នែកខាងលើ នៃរាងកាយ (Angina)
៣. ជំងឺក្រលៀនរ៉ាំរ៉ៃ
៤. ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង
៥. ជំងឺគាំងបេះដូង
៦. ជំងឺខ្សោយបេះដូង
៧. ជំងឺដាច់សរសៃឈាម
៨. ចង្វាក់បេះដូង មិនប្រក្រតី
វិធីព្យាបាល៖
១. ទទួលរបបអាហារល្អ សម្រាប់សុខភាព
២. ហាត់ប្រាណ
៣. ជៀសវាងបារី
៤. រក្សាទម្ងន់រង្វង់សុខភាព
៥. កំណត់ជាតិអាល់កុល ឱ្យបានទាប
៦. គ្រប់គ្រងស្ត្រេស
៧. គេងឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់
៨. ប្រើថ្នាំវេជ្ជសាស្ត្រ រួមមាន ថ្នាំគ្រប់គ្រងកូឡេស្តេរ៉ូល និងថ្នាំគ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាម -ល-
៩. តិចនិចវេជ្ជសាស្ត្រ៖
- ការដាក់បំពង់តូច ចូលថតមើលសរសៃដៃ ឬសរសៃជើង (វិធី Angiography) និងប្រើបំពង់បូមខ្យល់ដើម្បីសរសៃឈាម ដែលស្ទះ (វិធី Stenting)
- ការវះកាត់
- ការយកកំណកជាតិកូឡេស្តេរ៉ូល ចេញពីសរសៃឈាម (Endarterectomy)
- ការប្រើថ្នាំបំបាត់កំណកឈាម ដែលបិទបាំងសរសៃឈាម
វិធីបង្ការ៖
១. រស់នៅដោយមានសុខភាពល្អ
២. ប្រើថ្នាំគ្រប់គ្រងកម្រិតកូឡេស្តេរ៉ូលក្នុងឈាម
៣. ព្យាបាលបញ្ហា ឬជំងឺពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗ
ប្រភព៖ WebMD II https://www.webmd.com/, NIH II https://www.nhlbi.nih.gov/ & Cleveland Clinic II https://my.clevelandclinic.org/
រក្សាសិទ្ធិ©ដោយ៖ ពេទ្យយើង