ស្វែងយល់ពីការការពារការចម្លងនៃជំងឺពងបែកដៃជើង និងក្នុងមាត់
ក្រសួងសុខាភិបាល នៅថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ នេះ បានចេញសេចក្តីណែនាំ ស្តីពី ការការពារការចម្លងនៃជំងឺពងបែកដៃជើង និងក្នុងមាត់។ ជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់ គឺជាជំងឺឆ្លង ដែលបង្កឡើងដោយវីរុស ច្រើនកើតមានចំពោះទារក និងកុមារ ភាគច្រើនលើកុមារ ដែលមានអាយុតិចជាង ១០ឆ្នាំ ជាពិសេស កុមារអាយុក្រោម ៥ឆ្នាំ។ ជំងឺនេះ កើតមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង តាំងពីឆ្នាំ២០១២ ហើយជាជំងឺ ដែលកើតមាននៅប្រទេសជាច្រើនលើពិភពលោកផងដែរ។
សេចក្តីប្រកាស លើកឡើងថា ជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់ ខុសពីជំងឺជើង និងមាត់ ដែលកើតឡើងចំពោះសត្វគោ។ ជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់ មិនឆ្លងទៅ ឬចម្លងមកពីសត្វចិញ្ចឹម សត្វពាហនៈដទៃឡើយ។
ជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់ បង្កដោយអង់តេរ៉ូវីរុស ( Enterovirus ) ដែលភាគច្រើនដោយវីរុសកុកសាគី (Coxsackievirus) ហើយជាទូទៅ បណ្តាលឱ្យមានមានជំងឺស្រាល។ ជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់ ក៏អាចបង្កឡើងដោយ Enterovirus 71 (EV-71) ដែលមួយចំនួន អាចបង្កឱ្យមានជាផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ និងឈានដល់ស្លាប់។
រោគសញ្ញាដំបូងនៃជំងឺពងបែកដៃជើង និងក្នុងមាត់៖
ជំងឺនេះ ជាទូទៅ ចាប់ផ្តើមឡើងដោយមានក្តៅខ្លួន ការហូបចុកថយចុះ អស់កម្លាំង និងឈឺបំពង់ក។ ស្បែកមានរមាស់ចាប់ផ្តើមចេញក្នុងកំឡុងពេល ១ ទៅ ២ថ្ងៃ ដោយមានស្នាមចំណុចក្រហមអុចៗ និងខ្លះ មានពងបែកនៅលើបាតដៃ ដៃ បាតជើង ក្នុងមាត់ និងពេលខ្លះលើកំប៉េះគូទ ឬអវៈយវៈភេទ។
រោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់៖
ក្នុងចំណោមកុមារមួយចំនួនតូច ជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់ អាចបង្កឱ្យមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ។ រោគសញ្ញានៃជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ រួមមាន រោគសញ្ញាប្រព័ន្ធប្រសាទ (សន្លឹម ទន់អវៈយវៈ និងប្រកាន់ ឬកន្ត្រាក់ដៃជើង ) និងរោគសញ្ជា ពិបាកដកដង្ហើម (ហត់)។ ក្នុងករណីឃើញរោគសញ្ញាទាំងអស់នេះ នៅលើកូន សូមឪពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលស្វែងរកសេវាព្យាបាលជាបន្ទាន់នៅមន្ទីរពេទ្យ ដែលជិតបំផុត។
ការព្យាបាលកុមារ ដែលមានជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់៖
មិនមានការព្យាបាលជាក់លាក់ណាមួយ សម្រាប់ជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់។ អ្នកជំងឺ គួរពិសាទឹកឱ្យបានច្រើន និងពេលខ្លះ អាចត្រូវការព្យាបាលទៅតាមរោគសញ្ញា ដើម្បីបន្ថយគ្រុនក្តៅដោយថ្នាំបញ្ចុះកំដៅ និងថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ដែលបណ្តាលមកពីដំបៅក្នុងមាត់។ ទោះជាមិនបានទទួលការព្យាបាល អ្នកជំងឺភាគច្រើន អាចជាសះស្បើយទៅវិញក្នុងកំឡុងពេលពី ៧ ទៅ ១០ថ្ងៃ និងកម្រមានផលវិបាកណាស់។ លើកលែងតែករណីជំងឺមួយចំនួនតូច ដែលធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវទាមទារការព្យាបាលបន្ទាន់នៅមន្ទីរពេទ្យ ដែលបានរៀបរាប់នៅចំណុចខាងលើ។
ក្រសួងសុខាភិបាល ប្រកាសថា ជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់ បង្កឡើងដោយវីរុសផ្សេងៗគ្នា។ ការឈឺជំងឺនេះ ម្តងអាចបង្កឱ្យមានប្រព័ន្ធការពារខ្លួន ទៅនឹងវីរុសតែមួយប្រភេទប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះយើងអាចឈឺម្តងទៀត ប្រសិនបើយើងឆ្លងវីរុសប្រភេទថ្មីមួយផ្សេងទៀត។
សេចក្តីប្រកាស លើកឡើងថា រយៈពេលគិតចាប់តាំងពីថ្ងៃឆ្លងវីរុស រហូតដល់ថ្ងៃចេញរោគសញ្ញាដំបូង ជាទូទៅ ៣ ទៅ ៧ថ្ងៃ។ រោគសញ្ញាដំបូង មានគ្រុនក្តៅជាទូទៅ មានរយៈពេលពី ១ថ្ងៃ ទៅ ២ថ្ងៃ។ ការហូបចុកថយចុះ អស់កម្លាំង និងជាញឹកញយឈឺបំពង់ក។ មួយ ឬពីរថ្ងៃ បន្ទាប់ពីគ្រុនក្តៅ អ្នកជំងឺចាប់ផ្តើមឈឺក្នុងមាត់ ដោយមានចំណុចពណ៌ក្រហមតូចៗ ដែលចេញជាពង និងវិវត្តទៅជាដំបៅ មានលើអណ្តាត អញ្ចាញ និងផ្នែកខាងក្នុងនៃថ្ពាល់។ ស្បែកកន្តួលមិនរមាស់ ស្នាមកន្តួល ឬពងបែកជាទូទៅ មាននៅលើបាតដៃ និងបាតជើង ហើយក៏អាចមាននៅលើកំប៉េះគូទ និងអវៈយវៈភេទ។ ជួនកាលអ្នកជំងឺ មានតែកន្តួល ឬដំបៅក្នុងមាត់។ ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ អ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញាប្រព័ន្ធប្រសាទ និងផ្លូវដង្ហើមជាមួយគ្នា និងវិវត្តទៅរកការស្លាប់យ៉ាងឆាប់រហ័ស បើគ្មានការព្យាបាលសមស្របទាន់ពេលវេលា។
វិធីការពារជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងក្នុងមាត់៖
ជំងឺពងបែកនៅដៃជើង និងមាត់ ជាជំងឺឆ្លង ដែលឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀត តាមការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ជាមួយនឹងវត្ថុរាងនៃផ្លូវដង្ហើម រួមមាន ទឹកមាត់ កំហាក ស្លេស និងសំបោរ ទឹករងៃ ដែលចេញពីពងបែក និងលាមកអ្នកជំងឺ។ អ្នកជំងឺអាចចម្លងខ្លាំងបំផុតក្នុងសប្តាហ៍ទី១។ ជំងឺពងបែក ដៃជើង និងមាត់ មិនឆ្លងទៅ ឬឆ្លងមកពីសត្វ ឡើយ។
ក្រសួងសុខាភិបាល សូមរម្លឹក និងអំពាវនាវដោយទទូចដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ បន្តបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ដោយអនុវត្តន៍ឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន និងគ្រប់ៗគ្នានូវវិធានការ៖ អនាម័យល្អ លាងសម្អាតដៃឱ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូ និងទឹក ពិសេសក្រោយពីប៉ះពាល់ជាមួយនឹងវត្ថុរាវនៃផ្លូវដង្ហើម រួមមាន ទឹកមាត់ កំហាក ស្លេស និងសំបោរ ទឹករងៃ ដែលចេញពីពងបែក និងលាមកអ្នកជំងឺ។ ត្រូវលាងសម្អាតដៃ ឱ្យបានស្អាត មុនពេលរៀបចំអាហរ មុនពេលបរិភោគ មុនបញ្ចុកចំណីដល់ទារក ឬកុមារ ក្រោយចេញពីបង្គន់ និងក្រោយប្តូរទ្រនាប់ គូទទារក ឬជូតសម្អាតរាងកាយកុមារ។ លាងសំអាតផ្ទៃ និងរបស់ ដែលប្រលាក់ ដោយទឹក និងសាប៊ូ។ ជៀសវាងការប៉ះពាល់ស្និទ្ធស្នាល ( ថើប អោប ប្រើប្រាស់សម្ភារៈសម្រាប់ហូបចុករួមគ្នា។ល។ ) ត្រូវបន្តផ្តល់អាហារ ដែលមានសារជាតិចិញ្ចឹមច្រើន និងទឹកស្អាតដល់កុមារ។ ប្រើស្លាបព្រា និងចានដាច់ដោយឡែកសម្រាប់កុមារនិមួយៗ។ អ្នកមើលថែទាំកុមារតូចៗ ត្រូវមានអនាម័យផ្ទាល់ខ្លួនល្អ៕
រក្សាសិទ្ធិ©ដោយ៖ ពេទ្យយើង
